آنچه باید در مورد بیماری دیابت بدانیم؟
بعلت
تغيير شيوه زندگي در كشورهاي صنعتي و در حال توسعه و وجود عوامل
مستعدكنندهاي نظير چاقي، استرس، كم تحركي و رژيمهاي غيربهداشتي، بروز
بيماريهاي غيرواگير در اين جوامع بيشتر ميباشد.
از
آنجايي كه اكثر بيماريهاي غيرواگير مزمن و دائمي هستند، لذا اين دسته از
بيماران از زمان ابتلاء تا پايان عمر نيازمند مراقبتهاي بهداشتي دقيق و
وسيعي خواهند بود و همچنين با توجه به بروز علائم، اساساً از كيفيت زندگي
خوبي برخوردار نخواهند بود و حتي عليرغم تأمين نيازهاي بهداشتي درماني براي
اين دسته از بيماران متأسفانه درصد قابل توجهي از توان كاري و اقتصادي را
از دست خواهند داد.
ديابت
از زمانهاي كهن براي بشر شناخه شده بود. در يكي از متون هندي كه مربوط به
حدود 2600 سال قبل است به شيرين بودن ادرار بعضي از بيماران اشاره شده است
با وجود قرنها سابقه آشنايي و توجه پزشكان به بيماري قند هنوز تنها در 5%
موارد ميتوان به دقت علت پيدايش اين بيماري را مشخص كرد.
بيماري
قند (ديابت) شايعترين و مهمترين بيماري ناشي از اختلالات متابوليك است و
يكي از علل عمده مرگ و مير و ناتواني در بسياري از كشورها و پنجمين علت
عمده مرگ و مير را در جوامع غربي تشكيل ميدهد.
شيوع بيماري كاملاً مشخص نيست ولي به نظر ميرسد در اجتماعات مختلف 3-2% افراد مبتلا به اين بيماري باشند.
برطبق
گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2000 ميلادي (1379 شمسي) حدود 100
ميليون نفر در دنيا دچار ديابت هستند و طبق آخرين بررسيها در كشور، حدود 3%
افراد جامعه مبتلا به ديابت هستند كه اين رقم در افراد 30 سال به بالا
حدود 3/7% ميباشد بعبارتي حدوداً 000/000/2 نفر در ايران مبتلا به ديابت
قندي هستند.
ساختمان و كار لوزالمعده (پانكراس):
لوزالمعده از نظر ساختماني مشابه غدد بزاقي ميباشد طول آن 17 سانتيمتر و از دوازدهه تا طحال كشيده شده و داراي سه قسمت است.
سر لوزالمعده كه پهنترين قسمت آن است و در طرف راست شكم و در وسط قوس دوازدهه جاي دارد.
تنه لوزالمعده كه قسمت اصلي غده است در پشت معده و در جلوي اولين مهره كمري است.
دم لوزالمعده كه قسمت باريك لوزالمعده است و در طرف چپ شكم قرارداشته و تا مقابل طحال ميرسد.
غده لوزالمعده از لوبولهاي ترشحي تشكيل يافته كه پيرامون مجاري باريك قرار دارند.
اين مجاري باريك ترشحي، به مجراي اصلي غده يا مجراي ويرسونگ منتهي ميشوند كه خود به مجراي كلدوك و بعد دوازده ختم ميشود.
در
لابلاي لوبولهاي ترشحي لوزالمعده تودههاي سلولي پراكنده مخصوصي هستند كه
به جزاير لانگرهانس معروفند و خاصيت ترشحي دارند و جمعاً يك غده مترشحه
داخلي راتشكيل ميدهند. لوزالمعده داراي دو عمل است يكي ترشح آنزيمهاي
گوارشي و ديگري ايجاد يك ترشح داخلي يعني انسولين كه محصول جزاير لانگرهانس
ميباشد و نقش عمده و اساسي را در متابوليسم مواد هيدروكربنه بعهده دارد.
انسولين
ذخيره قندي بدن را بصورت گليكوژن در كبد كنترل و غلظت گلوكز را در خون در
حد معيني نگهداري ميكند. مقدار قند خون در حال ناشتا 70 تا 110 ميليگرم
در هر 100 سانتيمتر مكعب خون است. نيم ساعت پس از صرف غذا مقدار خون بسرعت و
ناگهاني بالا ميرود. در بيماران مبتلا به مرض قند ياديابت، جزاير
لانگرهانس غالباً آسيب ديدهاند و مقدار ترشح انسولين نقصان مييابد. لذا
عمل تنظيم قند دچار اشكال گرديده و قند بصورت گليكوژن در كبد ذخيره
نميشود. در نتيجه ميزان قند خون بالا رفته و مقداري از آن وارد ادرار
ميشود.
بيماري ديابت چيست؟
بيماري
است كه به علت اختلال در متابوليسم كربوهيدراتها، چربيها و پروتئينها
ايجاد ميشود و با كمبود ترشح يا كارائي انسولين همراه است.
قندخون
كه گلوكز ناميده ميشود در حالت طبيعي و ناشتا به ميزان 110- 70 ميليگرم
در دسيليتر متغير است و بعد از صرف غذا افزايش مييابد.
هنگامي
كه قند خون ناشتا از 140 ميليگرم در دسيليتر بالاتر باشد اصطلاحاً
هيپرگليسمي ناميده ميشود در حالت طبيعي قند در ادرار ديده نميشود ولي
هنگامي كه قند خون از 170 ميليگرم در دسيليتر تجاوز نمايد قند در ادرار
ظاهر ميگردد علت اين امر آن است كه در حالت طبيعي كليهها پس از باز جذب
قند را به خون باز ميگردانند در نتيجه قند از طريق ادرار دفع نميشود ولي
چنانچه قند خون از 170 ميليگرم در دسيليتر بالاتر برود كليهها قادر به
باز جذب كامل قند نبوده و مقداري قند در ادرار ظاهر خواهد شد. چنانچه قند
خون كمتر از 60 ميليگرم در دسيليتر باشد آن را هيپوگليسمي مينامند.
+ نوشته شده در دوشنبه چهارم دی ۱۳۹۱ ساعت 21:54 توسط محمدصادق سيستاني
|